Το Ελληνικό Ηλεκτρονικό κέντρο ανέλαβε εκστρατεία προκειμένου να επαναλειτουργήσει η Θεολογική Σχολή

Διεθνής εκστρατεία για την “διάσωση” της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης 

Αθήνα, 16 Ιανουαρίου 2002

Γράφει η Κάτια Τσιμπλάκη

 

Στόχος ζωής είναι για τα μέλη του Ελληνικού Ηλεκτρονικού Κέντρου να ξανακουστεί το κουδούνι στις κατάμεστες αίθουσες, στους πλημμυρισμένους από φοιτητές διαδρόμους στους γεμάτους κοιτώνες της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
Ο ήχος του να διαπεράσει τους τοίχους, που χρονολογούνται από το 1844, και να “ξεχυθεί” μέχρι τον κήπο για να δώσει το σήμα στους μαθητές να προσέλθουν στις αίθουσες.
Ο γνώριμος νοσταλγικός ήχος για τους παλιούς ηχεί ακόμα και σήμερα. Μόνο που στο κάλεσμά του δεν ανταποκρίνονται πλέον μαθητές αλλά και τα δεκάξι άτομα, ιερείς, κηπουροί και φύλακες που συντηρούν “την Κιβωτό του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας”.

Το Ελληνικό Ηλεκτρονικό Κέντρο ανέλαβε πρωτοβουλία να πραγματοποιήσει διεθνή εκστρατεία αλλά και να απευθύνει μέσω του διαδικτύου έκκληση στους διεθνείς οργανισμούς για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
“Η Τουρκία επιθυμεί να παρουσιάσει στη διεθνή κοινή γνώμη μια βιτρίνα δημοκρατικής χώρας. Εμείς θέλουμε να δείξουμε ότι αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα” αναφέρει ο Λεωνίδας Κουμάκης, μέλος του Ελληνικού Ηλεκτρονικού Κέντρου και του Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών. 
“Έτσι, αποφασίσαμε”, συνεχίζει, “ να στείλουμε κείμενο διαμαρτυρίας από τις ΗΠΑ, την Τουρκία, τα Κράτη της Ε.Ε, τους διεθνούς οργανισμούς αλλά και τους ηγέτες των θρησκειών ζητώντας την άρση της παράνομης απαγόρευσης της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης”.

Από χτές ξεκίνησε ουσιαστικά η συγκέντρωση υπογραφών μέσω του διαδικτύου. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις του Κέντρου, περίπου χίλια άτομα αναμένεται να υπογράφουν καθημερινά την ηλεκτρονική έκκληση. Οι επισκέπτες της ιστοσελίδας www.greece.org/themis/halki έχουν την δυνατότητα να κάνουν ηλεκτρονικό ταξίδι στην ιστορία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και να ξεναγηθούν στους χώρους της. Οι πληροφορίες διατίθενται συνολικά σε δεκαπέντε γλώσσες. Σε ότι αφορά την πρωτοβουλία που έλαβε το Ελληνικό Ηλεκτρονικό Κέντρο αλλά και για το αν έχει και την υποστήριξη του ΥΠ.ΕΞ, ο κ. Κουμάκης τόνισε με νόημα ότι “το υπουργείο Εξωτερικών έχει το θέμα της επαναλειτουργίας στην ατζέντα των συνομιλιών του, ωστόσο δεν γνωρίζει σε ποια σειρά βρίσκεται”…..

Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης βρίσκεται εκτός λειτουργίας από τις 9 Ιουλίου 1971, όταν το τουρκικό υπουργείο Παιδείας, στηριζόμενο σε νόμο που απαγόρευε τη λειτουργία Ιδιωτικών Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, ανέστειλε την λειτουργία της.

Στα 127 χρόνια λειτουργίας της Σχολής αποφοίτησαν συνολικά 930 κληρικοί, μεταξύ των οποίων 12 Οικουμενικοί Πατριάρχες, 3 Πατριάρχες Αντιοχείας, 4 Αρχιεπίσκοποι Αθηνών καθώς και ο νυν Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και Πάσης Αλβανίας Αναστάσιος.

Το Νοέμβριο του 1998 η τουρκική κυβέρνηση κατήργησε την εφορευτική επιτροπή της Σχολής επικαλούμενη λόγους κακοδιαχείρισης και προπαγάνδας εναντίον του τουρκικού κράτους. Αξίζει να σημειωθεί ότι τουρκικές εφημερίδες αποκαλούσαν συχνά την Θεολογική Σχολή της Χάλκης “φωλιά του μίσους” και το Οικουμενικό Πατριαρχείο “εστία ραδιουργιών”. Στα τέλη του ίδιου χρόνου, η καθαίρεση της εφορευτικής επιτροπής ανεκλήθη λόγω ισχυρών πιέσεων που άσκησαν οι ΗΠΑ.

‘Όπως τόνισε ο κ. Ευάγγελος Ρήγκος ειδικός διευθυντής του Ελληνικού Ηλεκτρονικού Κέντρου- οι ΗΠΑ εξαρχής έχουν ταχθεί  υπέρ της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. 

Η ηλεκτρονική διεύθυνση για όσους θέλουν να υπογράψουν το αίτημα της επαναλειτουργίας της σχολής είναι www.greece.org/themis/halki 

Και αυτό γιατί σε περίπτωση που το Οικουμενικό Πατριαρχείο "απομακρυνθεί" από την έδρα του, την Κωνσταντινούπολη, επικρατέστερη διάδοχος είναι η Μόσχα, κάτι που, όπως εξηγεί ο κ. Ρήγκος, δυσαρεστεί τις ΗΠΑ. Μάλιστα, ο κ. Ρήγκος έκανε ιδιαίτερη αναφορά σε σχετικές δηλώσεις που έχει κάνει η Χίλαρι Κλίντον για την επαναλειτουργία της Σχολής. Αναφερόμενος δε στον τέως πλανητάρχη Μπιλ Κλίντον υπογράμμισε ότι, όταν είχε επισκεφθεί την Kωνσταντινούπολη, ζήτησε να ξεναγηθεί και στη Θεολογική Σχολή. 

Σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια, με πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, διοργανώνονται Διεθνή Οικολογικά Συμπόσια και Συνέδρια. Η τουρκική κυβέρνηση, από την πλευρό της, προτείνει να λειτουργήσει και πάλι η Σχολή αλλα ως τμήμα Θρησκειολογίας Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης. Πρόταση την οποία δεν έχει αποδεχθεί ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.Βαρθολομαίος καθώς θεωρεί ότι κάτι τέτοιο θα αλλοιώσει το χαρακτήρα της.

Εκτός, όμως, από τα νομικά επιχειρήματα που προβάλλει η Τουρκία, η ενδεχόμενη επαναλειτουργία της είναι σαφές ότι αποτελεί καθαρά θέμα πολιτικής απόφασης. Παρά το ότι η Σχολή παραμένει επί είκοσι χρόνια κλειστή, το διώροφο νεοκλασικό κτίριο όπου στεγάζεται κάθε άλλο παρά εγκαταλελειμμένο είναι. Συντηρείται και καθαρίζεται έτσι ώστε να είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμο να φιλοξενήσει μαθητές

Πόροι

Τα τελευταία έξι χρόνια έχουν γίνει αρκετές εσωτερικές και εξωτερικές διαρρυθμίσεις. Η βιβλιοθήκη συνεχώς ενημερώνεται με νέες εκδόσεις και περιοδικά καθώς οι Ορθόδοξες Εκκλησίες, Πανεπιστήμια, Σύλλογοι και ιδρύματα στέλνουν καινούργιες εκδόσεις. Οι πόροι για τη συντήρηση του κτιρίου προέρχονται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο (στο οποίο ανήκει και η Σχολή), από δωρεές των Ελλήνων της Πόλης και επιχειρηματιών. Η Θεολογική Σχολή της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας βρίσκεται στην Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Αγίας Τριάδας. Το οικοδόμημα είναι χτισμένο σε σχήμα Π (το μονόγραμμα του Παύλου Στεφάνοβικ, ο οποίος χρηματοδότησε την ανέγερση του νέου κτιρίου). Στο κέντρο βρίσκεται το καθολικό της Ιεράς Μονής της Αγίας Τριάδας.

Το ιστορικό μοναστήρι ιδρύθηκε κατά τη βυζαντινή εποχή. Την ανασύσταση της μονής, σύμφωνα με πατερικά κείμενα, έκαναν οι Οικουμενικοί Πατριάρχες Μέγας Φώτιος, Μητροφάνης ο Γ καθώς και ο Γερμανός ο Γ. Τα εγκαίνια της σχολής έγιναν στις 8 Οκτωβρίου 1896. Η Θεολογική Σχολή εκτείνεται σε δύο ορόφους, ισόγειο και υπόγειο. Όλοι οι χώροι της θερμαίνονται το χειμώνα με καλοριφέρ. Κάθε ζημιά που παθαίνει το κτίριο από τις καιρικές συνθήκες, επισκευάζεται αμέσως, ενώ σταδιακά αποκαθίστανται τα παλαιά παράθυρα. 

Πριν από λίγα χρόνια, έγινε ριζική ανακαίνιση στο διαμέρισμα του Οικουμενικού Πατριάρχη, στα δωμάτια των με­λών της Ιεράς Συνόδου, των μελών του Διευθυντηρίου καθώς και στη Μεγάλη Αίθουσα όπου βρίσκονται οι φωτογραφίες όλων των Σχολαρχών. Επίσης, πριν περίπου από τέσσερα χρόνια καλύφθηκαν με παρκέ όλες οι κυριότερες λειτουργικές αίθουσες της Σχολής, ενώ κενοί χώροι έχουν αξιοποιηθεί για να δημιουργηθεί χημείο, σιδερωτήριο, καντίνα και κουρείο. Στη νότια πλευρά της Σχολής ανακαινίστηκαν οι χώροι της κουζίνας, τα αποδυτήρια και το πλυντήριο. Κηπουροί φροντίζουν πάντα τους εξωτερικούς χώρους.

Στο βόρειο (υπόγειο) τμήμα της Σχολής στεγάζεται από το 1927 η βιβλιοθήκη. Δεκατέσσερις χιλιάδες σπάνια βιβλία και ορισμένοι από τους 300 χειρόγραφους τόμους που προσέφερε στη Μονή της Αγίας Τριάδας ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Μητροφάνης Γ΄ (ο οποίος θεωρείται και θεμελιωτής της), φυλάσσονται σε πέντε αίθουσες. Αρκετά χειρόγραφα χρονολογούνται από την εοχή του Θεοδώρου Στουδίτη, του Ιερού Φωτίου και της Αικατερίνης της Κομνηνής. Πρόκειται για βιβλία που αφορούν όχι μόνο την Θεολογία αλλά και τις υπόλοιπες επιστήμες. Αντίτυπά τους υπάρχουν σε πέντε γλώσσες.

Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια δεν είναι λίγες οι κλοπές που σημειώνονται σε βιβλία, κυρίως από άτομα που καταφέρνουν να εισέλθουν στο χώρο της Σχολής χωρίς να γίνουν αντιληπτά

Δίπλα από τη βιβλιοθήκη λειτουργεί η αίθουσα των περιοδικών, το αναγνωστήριο και το γραφείο του βιβλιοφύλακα.  Η Σχολή διαθέτει και αίθουσα με ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

Την εποπτεία της Σχολής την έχει ο εκάστοτε Οικουμενικός Πατριάρχης Η Εφορία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης (η οποία μετά το κλείσιμό της ονομάστηκε σε Εφορία της Ιεράς Μονής της Αγίας Τριάδας) καταρτίζει τον προϋπολογισμό, εξασφαλίζει τους οικονομικούς πόρους και διορίζει το προσωπικό.

Την εσωτερική διεύθυνση της Σχολής ασκεί ο διευθυντής της, που ονομάζεται "σχολάρχης". Ο σχολάρχης μπορεί να είναι είτε αρχιμανδρίτης είτε επίσκοπος είτε μητροπολίτης. Ουσιαστικά είναι ο πρόεδρος του καθηγητικού συλλόγου και είναι ηγούμενος της μοναστικής κοινοβιακής αδελφότητας που απαρτίζουν με ιδιότυπο τρόπο, ως αδελφοί της Ιεράς Μονής, οι σπουδαστές της.

Σημειώνεται ότι οι σπουδαστές φορούσαν μέσα στους χώρους της Σχολής μαύρο κοντόρασο Είχαν περιορισμένες εξόδους ορισμένες ημέρες της εβδομάδας. Η φοίτηση ήταν δωρεάν. Σε περίπτωση, μάλιστα, που οι σπουδαστές με την ολοκλήρωση των σπουδών τους δεν χειροτονούντο όφειλαν να καταθέσουν στη σχολή χρηματική αποζημίωση έναντι των εξόδων σπουδών και διατροφής τους. Σημειώνεται ότι το ποσοστό των χειροτονημένων αποφοίτων της Σχολής άγγιζε το 80%

Χάλκη

Η Χάλκη ανήκει στα Πριγκιποννήσια, σύμπλεγμα εννέα νησιών που βρίσκονται στην Προποντίδα.

Με τα καραβάκια της γραμμής απέχει μόλις μια ώρα από την Κωνσταντινούπολη. Το όνομά της το χρωστά από την αρχαιότητα στα πλούσια ορυχεία χαλκού που υπάρχουν στο έδαφός της. Στα τουρκικά λέγεται HEYBELI ADA (που σημαίνει ταγαρονήσι, επειδή οι λόφοι από μακριά θυμίζουν δισάκι).

Η Θεολογική Σχολή βρίσκεται στο λόφο της Ελπίδας. Στον ορίζοντα διακρίνεται η Χαλκηδόνα και ο Βόσπορος.

Η Χάλκη όπως και τα υπόλοιπα Πριγκιποννήσια που κατοικούνται, η Πρώτη (Μπουργκάζ), η Πρίγκιπος (Μπουγιούκαντα) και η Αντιγόνη, αποτελούν σήμερα πολυτελή τουριστικά θέρετρα. Απαγορεύονται τα μηχανοκίνητα οχήματα και η μετακίνηση πραγματοποιείται με αλογάμαξες και ποδήλατα.

Στα τουρκικά τα Πριγκιπονήσια ονομάζονται Ανταλάρ (τα νησιά), επειδή ήταν τόπος αναψυχής ή φυλάκισης των βυζαντινών πριγκίπων.

Στα αρχαία χρόνια ονομάζονταν Δημόνησοι (νησιά του λαού) και μεταγενέστερα Παπαδονήσια (λόγω των πολλών μονών που υπάρχουν).

Στις αρχές του 19ου αιώνα ο πληθυσμός των νησιών ήταν 1200, ένα αιώνα μετά αυξήθηκαν σε 12.000 και σήμερα ανέρχεται σε 20.000. Το καλοκαίρι υπολογίζεται ότι τα επισκέπτονται περίπου 100.000 τουρίστες.

 

 


action@hec.greece.org

 


Back to Media Reports Web Page