English Translation below the Greek text.

09 Αυγ 1978 η διάσωση της πτήσης ΟΑ411   

Πριν από 45 χρόνια, το πρωί της 9ης Αυγούστου 1978 η Ελλάδα θα ζούσε παραλίγο την μεγαλύτερη αεροπορική τραγωδία της ιστορίας της, με το θηριώδες Boeing 747- Jumbo jet που θα έπεφτε στο κέντρο της Αθήνας.

Τα γεγονότα: Ημερομηνία 9 Αυγούστου 1978, ώρα 14:00.  Πτήση ΟΑ411 από την Αθήνα με προορισμό τη Νέα Υόρκη, με Κυβερνήτη του υπερσύγχρονου Boeing 747-200 της Ολυμπιακής Αεροπορίας τον Σήφη Μιγάδη, και συγκυβερνήτη τον Κ. Φικάρδο. Σε εκείνη την πρωινή πτήση, το αεροπλάνο μετέφερε 348 επιβάτες και 20-μελές πλήρωμα, καθώς και 150 τόνους καύσιμα.

Αμέσως μόλις το Boeing 747-200 άφησε το έδαφος ακούστηκε μια έκρηξη από δεξιά στον  κινητήρα 3, που εξερράγη λόγω υπερθέρμανσης των αγωγών ψύξης του στροβίλου, ενώ οι υπόλοιποι 3 από τους συνολικά 4 κινητήρες έχασαν την ισχύ τους.

Οι εμπειρότατοι πιλότοι της Ολυμπιακής, αμέσως κατάλαβαν την κρισιμότητα της κατάστασης και επέδειξαν αξιόλογη ψυχραιμία, ενώ παράλληλα και προκειμένου να κρατήσουν το αεροσκάφος στον αέρα, παραβίασαν σχεδόν κάθε πρωτόκολλο της κατασκευάστριας εταιρείας Boeing.

Αμέσως μετά την απογείωση, ο κυβερνήτης Μιγάδης ζήτησε και ανέβασαν τους τροχούς, κάτι που απαγορεύεται από τις διαδικασίες, προκειμένου να περάσουν τον λόφο “Πανί” μπροστά από τον αεροδιάδρομο 33R του Ελληνικού, από τον οποίον πέρασαν ξυστά, μόλις 2,74 μ. υψηλότερα από το σημείο επαφής.

Μόλις το αεροσκάφος πέρασε επιτυχώς πάνω από τον Λόφο Πανί, ο Κυβερνήτης δεν επιχείρησε να ανεβάσει το αεροπλάνο ψηλότερα αλλά αντίθετα μόλις βρήκε μια μικρή ευκαιρία το γύρισε στο έδαφος σε μικρή απόσταση ώστε να υπάρχει το φαινόμενο “ground effect” για αύξηση της άνωσης. Εκείνη τη στιγμή ο Πύργος Ελέγχου Αθηνών απώλεσε την οπτική επαφή με το αεροσκάφος και υπέθεσε ότι αυτό κατέπεσε στον Άλιμο.

Η πορεία που κρατούσε ο Κυβερνήτης ήταν μόνο ευθεία και οριζόντια. Η παραμικρή στροφή θα είχε σαν αποτέλεσμα την πτώση του Τζάμπο 747, γιατί θα έχανε πολύτιμη ταχύτητα.  Κάθε φορά που επιχειρούσε να το στρίψει, το αεροσκάφος τρανταζόταν και έτριζε, ένδειξη ότι θα έχανε τη στήριξή του. Το μέγιστο που μπορούσε να το στρίψει ήταν μόλις δύο μοίρες.

Η ελαχίστη ταχύτητα ασφαλείας, προκειμένου το αεροσκάφος να παραμείνει στον αέρα ήταν οι 180 κόμβοι, αυτό βρισκόταν στους 164 κόμβους και ο καταγραφέας δεδομένων πτήσης έδειξε ως κατώτατη ταχύτητα, τους 158 κόμβους.  Σε συνέντευξη του είπε πως παράκαμψε πολλούς κανόνες και διαδικασίες που προβλέπονταν, προκειμένου να το κρατήσει στον αέρα βάση των επισήμων manuals.

Ξέροντας ότι το αεροπλάνο ήταν ήδη καταδικασμένο αποφάσισε να κινηθεί στο Όρος Αιγάλεω, για να πέσει σε ακατοίκητη περιοχή. Στο πιλοτήριο επικρατούσε σιγή. Ο Ιπτάμενος Μηχανικός βελτίωνε την κατάσταση των τριών κινητήρων, ενώ ο Κυβερνήτης και Συγκυβερνήτης ήταν απόλυτα συγκεντρωμένοι και ψύχραιμοι.

Το αεροπλάνο συνέχιζε να πετά στα 55 μέτρα ξύνοντας τις πολυκατοικίες και παρασέρνοντας ακόμα και κεραίες τηλεοράσεων. Αν έπεφτε το αποτέλεσμα θα ήταν μακάβριο καθώς ο τεράστιος όγκος του με τους δεκάδες τόνους καυσίμου θα επέφεραν χιλιάδες νεκρούς στο κέντρο της Αθήνας.

Οι επιβάτες, στην πλειονότητά τους Αμερικανοί τουρίστες, δεν κατάλαβαν τίποτα και μερικοί πίστευαν ότι η χαμηλή πτήση στην Αθήνα ήταν στο πρόγραμμα. Πολλοί έβγαζαν φωτογραφίες από τα παράθυρα, ενώ περνούσαν πάνω από τις στέγες των κτιρίων. Το θεόρατο αεροπλάνο έχει φτάσει σε ύψος σχεδόν 157 πόδια (55 μ.) περνώντας πάνω από τις πολυκατοικίες του Αλίμου, του Φαλήρου, της Νέας Σμύρνης και της Καλλιθέας.

Αφού πέρασαν το φουγάρο της ΔΕΗ στο Κερατσίνι, λίγο πριν από το Όρος Αιγάλεω, στις 14:05 φύσηξε ένα ελαφρό αεράκι που έδωσε στο αεροσκάφος λίγη άνωση, με αποτέλεσμα να ανυψώσει ελαφρώς το αεροσκάφος (στα 91,44 μ.), τόσο ώστε να κατευθυνθεί προς το Σκαραμαγκά να μπει πάνω από την θάλασσα και να ρίψει τα καύσιμα από τις δεξαμενές του αεροπλάνου πριν να επιχειρήσει αναγκαστική προσγείωση.

Με την αφαίρεση των 130 τόνων κηροζίνης, το αεροσκάφος ελάφρυνε σημαντικά, οπότε πήρε κι’ άλλο ύψος, κατάφερε να αναπτύξει την ταχύτητά του και έτσι το πλήρωμα μπόρεσε να το στρίψει προς το Καβούρι και εν συνεχεία να το προσγειώσει στο Ελληνικό, χωρίς κανένα άλλο πρόβλημα.

Οι εργαζόμενοι του Αερολιμένα Ελληνικού που είδαν να επιστρέφει το Boeing από τον Πειραιά δεν το πίστευαν. Οι επιβάτες κατάλαβαν την κρισιμότητα της κατάστασης, μόνο όταν το αεροσκάφος προσγειώθηκε και πάλι στο Ελληνικό, όπου έγινε υποδοχή σε  πανηγυρικό κλίμα.

Η Boeing επιβεβαίωσε ότι το αεροπλάνο πετούσε κάτω από αυτά τα όρια και σε κάθε προσομοίωση που έκανε, το αεροπλάνο πάντα έπεφτε. Δεν εξηγείται από μηχανικής και φυσικής άποψης η παραμονή τέτοιου αεροσκάφους στον αέρα, το οποίο πετάει κάτω από τα όρια απώλειας στήριξης.  Η Boeing έχει χαρακτηρίσει το αεροσκάφος Boeing 747-200 SX-OAA ως χαμένο (lost), παρόλο που ο ηρωικός κυβερνήτης της Ολυμπιακής Σήφης Μιγάδης, κατάφερε να το προσγειώσει με ασφάλεια και μάλιστα με τη λιγότερο δυνατή επιβάρυνση, τόσο σε ανθρώπινες ζωές όσο και σε υλικές ζημίες.

Μετά την παραλίγο τραγωδία και το ευτυχές τέλος ο Κυβερνήτης Μιγάδης στις 6 το απόγευμα της ίδιας ημέρας πέταξε με το υπόλοιπο πλήρωμα για τη Νέα Υόρκη με άλλο Jumbo της Ολυμπιακής που ετοιμάστηκε εκτάκτως. Η ψυχραιμία του, οι γνώσεις του και η εμπειρία του έσωσε χιλιάδες ανθρώπους. Αν είχε πέσει, θα ήταν η μεγαλύτερη αεροπορική τραγωδία στα ελληνικά χρονικά.

Ο Ιωσήφ (Σήφης) Μιγάδης γεννήθηκε στα Χανιά. Ήταν πατέρας δυο παιδιών και είχε πολεμήσει στην Μάχη της Κρήτης.

09 Aug 1978 Τhe saving of flight OA411

 45 years ago, on the morning of August 9, 1978, Greece would almost experience the greatest aviation tragedy in its history, with the monstrous Boeing 747- Jumbo jet that almost crashed in the center of Athens.

 The facts: Date August 9, 1978, time 14:00. Flight OA411 from Athens to New York, with the Captain of the state-of-the-art Boeing 747-200 of Olympic Airlines, Sifis Mikadis, and co-pilot, K. Fikardos. On that morning’s flight, the plane was carrying 348 passengers and a crew of 20, as well as 150 tons of fuel.

 Immediately after the Boeing 747-200 left the ground, an explosion was heard from engine 3, which exploded due to overheating of the turbine cooling ducts, while the remaining 3 of the total 4 engines lost power.

 The experienced pilots of Olympic Airways immediately understood the criticality of the situation and showed remarkable composure, while at the same time, in order to keep the aircraft in the air, they violated almost every protocol of the manufacturer Boeing.

 Immediately after take-off, the captain raised the wheels, which is prohibited by procedures, in order to pass the “Pani” hill in front of Hellinikon airstrip 33R, which they skimmed over, only 2.74 m higher from the point of contact.

 Once the aircraft successfully passed over Pani Hill, the pilot did not attempt to raise the plane higher but instead, as soon as he got an opportunity, he turned it to the ground a short distance so that there was a “ground effect” effect to increase the lift. At that moment the Athens Control Tower lost visual contact with the aircraft and assumed that it had gone down in Alimos.

 The course taken by the pilot was only straight and horizontal. The slightest turn would cause the Jumbo 747 to crash, because it would lose valuable speed. Every time he attempted to turn it, the aircraft jerked and creaked, an indication that it would lose its hold. The most he could turn it was just two degrees.

 The minimum safe airspeed for the aircraft to remain in the air was 180 knots, the plane was  at 164 knots and the flight data recorder indicated a minimum speed of 158 knots. In an interview he said that he bypassed many rules and procedures in order to keep it in the air.

 Knowing that the plane was already doomed, he decided to move to Mount Aegaleo, to crash in an uninhabited area. There was silence in the cockpit. The Flight Engineer was improving the condition of the three engines, while the Captain and Co-Pilot were completely focused and cool.

 The plane continued to fly at 55 meters, scraping apartment buildings and even dragging television antennas. If it fell the result would be macabre as its huge volume with the tens of tons of fuel would cause thousands of dead in the center of Athens.

 The passengers, mostly American tourists, did not understand anything and some believed that the low flight to Athens was on the schedule. Many were taking pictures from the windows while passing over the roofs of buildings in Alimos, Faliros, Nea Smyrni and Kallithea.

 After they passed the “ΔΕΗ” Electricity Facility chimney at Keratsini, just before Mount Aegaleo, at 14:05 a light breeze blew which gave the aircraft some lift, raising the aircraft slightly (at 91.44 m) enough to headed for Skaramanga to come over the sea and dump the fuel from the plane’s tanks before attempting an emergency landing.

 By removing the 130 tons of kerosene, the aircraft became significantly lighter, so it gained more height, managed to develop its speed and thus the crew was able to turn it towards Kavouri and then land it at Elliniko without any further problems .

 The employees of Hellinikon Airport who saw the Boeing returning from Piraeus could not believe it. The passengers understood the criticality of the situation only when the aircraft landed again at Elliniko, where they were received in a festive atmosphere.

 Boeing confirmed that the plane was flying below limits and in every simulation they did, the plane always crashed. There is no mechanical and physical explanation for such an aircraft, flying below the loss of support limits, to remain in the air. Boeing has classified the Boeing 747-200 SX-OAA aircraft as lost, even though the heroic captain of Olympic Airways managed to land it safely.

 After the near tragedy and the happy ending, Pilot Migadis at 6 pm of the same day flew with the rest of the crew to New York with another Olympic Jumbo. His composure, his knowledge and his experience saved thousands of people. If the plane had gone down, it would have been the biggest air tragedy in Greek history.

 Iosif (Sifis) Migadis was born in Chania, Crete. He was the father of two children and had fought in the Battle of Crete in WW2.